Większość uprawianych roślin jest wrażliwa na wysoką zawartość rozpuszczalnych związków mineralnych (soli) w środowisku korzeniowym. Wysokość zasolenie wody jest bardzo ważnym parametrem oceniającym jej przydatność do nawadniania. Ocenę zasolenia wody przeprowadza się za pomocą konduktometru który określa przewodność elektryczną wody. Im wyższe jest zasolenie wody tym wyższa jej przewodność elektryczna którą określa się za pomocą jednostek wyrażonych w Simensach na jednostkę odległości (np. mS/cm), (tabela 2.). W Polsce zazwyczaj nie mamy problemu ze zbyt wysokim zasoleniem wody. Dla większości ujęć EC wody jest poniżej 0,75 mS/cm co kwalifikuje je do poziomu zasolenia niskiego lub umiarkowanego.
Tabela 2. Klasyfikacja zasolenia wody stosowanej do nawadniania
Stopień zasolenia | EC (mS/cm) | Zasolenie g/l NaCl |
---|---|---|
Niski | < 0,25 | < 0,16 |
Średni | 0,25 – 0,75 | 0,16 – 0,48 |
Wysoki | 0,75 – 2,25 | 0,48 – 1,44 |
Bardzo wysoki | >2,25 | >1,44 |
Dla większości gatunków uprawnych naturalny poziom zasolenia wody w Polsce nie sprawia żadnego problemu agrotechnicznego. Wyjątkiem może być tu jednak uprawa storczyków dla których będzie to już zasolenie wysokie. Woda o niskim zasoleniu niezbędna jest także przy podlewaniu i zraszaniu wysiewów i ukorzenianiu sadzonek. Przy stosowaniu do nawadniania wody o wysokim EC wraz z upływem czasu rośnie zasolenie podłoża, co może negatywnie wpłynąć na jakość produkowanych roślin. Dodatkową trudnością jest skomponowanie odpowiedniego składu pożywki przy utrzymaniu zalecanego jej zasolenia. Szczególnie jest to problem dla ogrodników uprawiających rośliny, wrażliwe na wysokie zasolenia pożywki. W przypadku, kiedy dostępna woda jest zbyt zasolona ogrodnicy są zmuszeni do obniżenia zasolenia wody poprzez domieszanie wody o niskim EC (np. wody deszczowej).
Sondy pomiarowe systemu Agreus poza wilgotnością i temperaturą mierzą także zasolenie gleby a więc są bardzo przydatne do monitorowania tego parametru w glebach i podłożach uprawowych. W przypadku przekroczenia ustalonego wcześniej progu zasolenia system natychmiast alarmuje użytkownika. Zaawansowany system sterowania systemu Agreus pozwala na automatyczne dozowanie czystej wody lub wody wzbogaconej nawozami w zależności od wartości zmierzonego zasolenia.
Pierwiastki, które w wyższych stężeniach mogą być toksyczne dla roślin to przede wszystkim: chlor, sód i bor. Bardzo różna jest odporność poszczególnych gatunków roślin na zawyżone stężenie tych pierwiastków w wodzie nawodnieniowej. Orientacyjne dane dotyczące ograniczenia użycia wody do nawadniania o różnych parametrach jakościowych przedstawiono w tabel 3. Dane te są tylko orientacyjne – nie uwzględniają warunków uprawy oraz specyficznych wymagań i odporności poszczególnych gatunków roślin. Przykładowo woda o pH zbliżonym do 7 nadaje się bez ograniczeń do nawadniania pod warunkiem że mamy możliwość jej zakwaszenia (np. przy uprawie borówki). Wysoka zawartość azotanów w wodzie też nie jest problemem dla upraw, które wymagają wysokich dawek azotu.
Tabela 3. Ocena jakości wody do nawadniania roślin
Parametr | Jednostki | Bez ograniczeń użycia* | Małe i średnie ograniczenie użycia* | Duże ograniczenie użycia* |
---|---|---|---|---|
pH | < 7,0 | 7 – 8 | > 8 | |
EC | mS/cm | < 0,5 | 0,5 - 1,5 | > 1,5 |
Ilość rozpuszczonych soli | mg/l | 450 | 450 - 2000 | > 2000 |
N-NO3 | mg/l | > 5 | 5 - 30 | > 30 |
Sód (Na) | mg/l | < 50 | 50 - 100 | > 100 |
Chlor (Cl) | mg/l | < 50 | 50 - 150 | > 150 |
Bor (B) | mg/l | < 0,5 | 0,5 - 2,0 | > 2,0 |
* -dane nie uwzględniają specyficznych wymagań uprawy konkretnego gatunku roślin np. w przypadku truskawki uprawianej pod osłonami stężenie chloru w wodzie nie powinno przekraczać 30 mg/l.
Poszczególne jony mogą być toksyczne dla korzeni roślin ale w przypadku stosowania deszczowania mogą także powodować uszkodzenia liści. Np. deszczowanie wodą o stosunkowo niskiej zawartości Boru (na poziomie 1,0 mg/l) może już powodować nekrozy na liściach wielu gatunków roślin. Uszkodzenia liści podczas deszczowania mogą być spowodowane także podwyższoną zawartością Na i Cl. Zawartość sodu powyżej 70 mg/l, lub chloru powyżej 100 mg/l w wodzie do deszczowania może początkowo nie wpływać toksycznie na systemy korzeniowe roślin ale powodować nekrozy na młodych liściach.